Nếu một lúc nào đó bạn quan sát các bà mẹ cho bé
ăn, bạn sẽ ngạc nhiên khi phát hiện ra một điều
thú vị là gần như tất cả các bà mẹ đều dỗ dành con
bằng một điệp khúc quen thuộc “Ăn đi con”. Rồi bạn
sẽ càng ngạc nhiên và xúc động khi chính mình, một
người đã trưởng thành, thậm chí đã có gia đình và
con cái, được nghe điệp khúc quen thuộc thân
thương ấy từ chính người mẹ của mình. Tất cả các
bà mẹ đều như thế, cái gì ngon mẹ đều để dành phần
con từ lúc còn ẵm ngửa cho đến khi trưởng thành.
Mẹ mong bé con của mình ăn mau, chóng lớn, thông
minh, mạnh khỏe, thành đạt nên người. Mẹ sung
sướng khi thấy con nuốt ngon lành từng muỗng bột
mà mẹ bỏ công ra nấu nướng, buồn lo khi thấy bé cứ
lắc đầu nguầy nguậy, đút mãi cũng không chịu ăn.
Có chị hỏi tôi “Bác sĩ ơi, bé nhà em biếng ăn lắm,
đút nó cứ ngậm hoài, ăn lâu lắm, em không biết
phải làm sao?” Một chị khác ở Bình Chánh nói: “Con
của em đã 38 tháng rồi mà chỉ ăn ngày có 1-2 cữ,
còn lại là nó uống sữa, nó không ăn được xác thịt,
rau, chỉ húp nước canh. Bác sĩ nhìn xem cháu có bị
suy dinh dưỡng không?” Một chị rất đau buồn tâm sự
rằng chị đã đọc và làm theo nhiều sách nuôi con
nhưng bé cứ ốm nhom, chẳng chịu ăn uống gì cả. Vậy
làm thế nào để giúp các bà mẹ? Làm sao giúp các
chị không phải mất nhiều công sức mà vẫn có thể
nấu cho các bé một bữa ăn ngon lành, đủ chất đồng
thời tập cho bé thói quen ăn uống tốt ngay từ lúc
nhỏ?
Từ 6 tháng tuổi trở đi, ngoài
sữa mẹ bé con của chúng ta cần bổ sung thêm năng
lượng từ thức ăn bên ngoài để đáp ứng với
nhu cầu lớn nhanh và vận động của trẻ như lật,
trườn, bò, ngồi... Nếu không cung cấp đủ dinh
dưỡng, bé sẽ thiếu chất, chậm lên cân rồi đứng
cân, suy dinh dưỡng, bé chậm lớn, chỉ số thông
minh giảm và dễ mắc các bệnh như tiêu chảy, viêm
hô hấp, nhiễm trùng da…
Khi ăn dặm, cơ thể bé cần đến
hơn 50 chất dinh dưỡng khác nhau mà không có một
loại thực phẩm nào có thể cung cấp đủ với tỉ lệ
thích hợp ngoại trừ sữa mẹ trong những tháng đầu.
Vì vậy bé càng ăn nhiều loại thực phẩm thì càng
nhận được đầy đủ chất. Theo quan điểm của dinh
dưỡng, không có loại thực phẩm nào tốt hay xấu mà
quan trọng nhất là làm sao cho bé ăn đa dạng,
nhiều loại thực phẩm với tỉ lệ thích hợp, không ăn
quá nhiều một loại thực phẩm, tức là mẹ phải
thường xuyên đổi món và tập cho bé ăn nhiều loại
thực phẩm để bé nhận được đủ chất đồng thời có một
thói quen ăn uống tốt sau này.
Có thể chia các loại thực phẩm
thành 4 nhóm như sau:
- Nhóm đường bột như gạo, bột, nui, mì,
khoai, đường…
- Nhóm chất đạm: sữa, trứng, thịt, cá, tôm,
cua, tàu hủ, các loại đậu…
- Nhóm rau quả: rau dền, mồng tơi, cải xanh,
bí đỏ, cà chua, cà rốt, mướp…
- Nhóm chất béo: dầu, mỡ
4 nhóm thực phẩm này đều có
vai trò rất quan trọng cho sự phát triển về thể
chất và trí tuệ của trẻ. Do vậy, bữa ăn của trẻ
không nên thiếu nhóm chất nào kể trên mà tốt nhất
là phải đảm bảo đầy đủ 4 nhóm với tỉ lệ phù hợp.
Trung bình trong một chén cháo hoặc bột của trẻ sẽ
có 1 muỗng chất đạm, 1 muỗng rau và 1 muỗng dầu
ăn, ví dụ như hôm nay bé ăn thịt heo thì chén bột
của bé sẽ có 1 muỗng thịt + 1 muỗng rau + 1 muỗng
dầu ăn, dùng loại muỗng dành cho trẻ lớn ăn
cơm.
Để có thể dễ dàng chế biến
chén bột hoặc cháo đầy đủ dinh dưỡng các bà mẹ có
thể đến Khoa Dinh dưỡng BV Nhi đồng 1, Trung tâm
Dinh dưỡng và các Trạm y tế phường xã để được
hướng dẫn thực hành dinh dưỡng. Tại các điểm này,
không những các chị được tận mắt nhìn thấy từng
bước chế biến rất cụ thể, rõ ràng, dễ thực hiện,
không phải mất nhiều công sức, mà còn được làm,
được trao đổi, giải đáp thắc mắc và chia sẻ những
kinh nghiệm trong quá trình nuôi dưỡng trẻ, những điều mà các chị khó
có thể tìm thấy trên sách vở vì ông bà ta vẫn
thường nói “Trăm nghe không bằng một thấy, trăm
thấy không bằng một làm”.
Trong một buổi hướng dẫn thực
hành dinh dưỡng, chị Nguyễn Thị Kim Phượng-điều
dưỡng Khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi đồng 1 đã
hướng dẫn các bà mẹ nhiều điều rất thú vị và bổ
ích. Chị trao đổi rằng để dễ dàng và thuận tiện
cho mình, các bà mẹ nên chế biến bữa ăn cho trẻ từ
những thực phẩm đi chợ hàng ngày cho gia đình,
chẳng hạn như nếu hôm nay các chị đi chợ mua thịt
heo và rau dền, mồng tơi về thì có thể chế biến 1
chén bột cho bé gồm đủ 4 nhóm thực phẩm với tỉ lệ
các chất cân đối như dưới đây:
- Đầu tiên là phải rửa sạch tay trước khi
chuẩn bị và chế biến thức ăn cho trẻ. Rửa sạch
dao, thớt, thịt và rau.
- Xắt và băm thịt thật nhuyễn, độ 1 muỗng thịt (dùng
muỗng cho trẻ lớn ăn cơm)
- Chọn và lặt khoảng 1 nắm lá rau tươi non và
xắt nhuyễn sẽ được khoảng 1 muỗng
- Cho thịt vào chén với 1 ít nước lạnh rồi
tán đều
- Đổ chén thịt vào nồi, thêm vào khoảng 1
chén nước. Bật lửa và khuấy liên tục, đều tay từ
giữa nồi ra xung quanh để thịt không bị vón
cục
- Khi thịt đã chín, mềm thì cho tiếp 1 muỗng rau vào và
tiếp tục khuấy đều
- Cho vào nồi 1
muỗng dầu ăn, loại dầu có ghi trên chai
là cooking oil. Đối với loại dầu salad thì cho dầu
vào khi đã bắt nồi xuống.
- Rau vừa chín thì nhắc nồi xuống để không bị
mất chất vitamin có trong rau và giữ cho chén bột
có màu sắc đẹp, hấp dẫn trẻ ăn
- Từ từ cho bột chín vào nồi để có độ đặc phù
hợp với chế độ ăn của trẻ theo lứa tuổi. Nếu bà mẹ
dùng bột chưa chín thì cho bột vào chén với 1 ít
nước lạnh, hòa tan, rồi cho vào nồi sau khi thịt
mềm, tuy nhiên dùng loại bột này bà mẹ sẽ khó điều
chỉnh độ đặc của bột hơn
- Cuối cùng bà mẹ đã chế biến xong 1 chén bột
đầy đủ 4 nhóm chất: bột + đạm + dầu + rau
với tỉ lệ các chất cân đối cho trẻ.
Lưu ý:
- Có thể dùng muối I ốt và đường có bổ sung
vitamin A nêm thức cho trẻ để có khẩu vị phù hợp
đồng thời bổ sung thêm các vi chất dinh dưỡng rất
cần thiết cho sự phát triển của trẻ là I ốt và
vitamin A.
- Không nên dùng bột
ngọt để nêm nếm thức ăn cho trẻ. Theo
một số nghiên cứu dùng bột ngọt trên súc vật mới
sinh thấy có tổn thương trên não, nhưng trong thực
tế vẫn chưa thấy người nào có hiện tượng này. Tuy
nhiên để đề phòng, chúng ta không nên dùng bột
ngọt cho trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 1
tuổi.
Như vậy để nuôi dưỡng các con
trưởng thành nên người, các bà mẹ đã hao tổn rất
nhiều tâm trí, sức lực vừa phải hoàn thành tốt các
công việc ngoài xã hội vừa dành thời gian chăm sóc
gia đình, con cái. Bắt gặp hình ảnh các bà mẹ
không quản khó nhọc chăm sóc các con đến từng
miếng ăn giấc ngủ, cả lúc ốm đau, bệnh tật tôi
chợt nhớ đến những lời thơ của nhà thơ Thanh
Nguyên viết về mẹ với tất cả tấm lòng trân trọng
biết ơn về tất cả những gì mẹ đã dành cho các con
của mình “Khi con biết đòi
ăn/ Mẹ là người mớm cho con từng muỗng cháo/ Khi
con biết đòi ngủ bằng tiết tấu/ Mẹ là người thức
hát ru con…”
 H1- Rửa tay trước khi chế biến thức ăn cho bé |
 H2- Chuẩn bị 4 nhóm thực phẩm |
 H3- Xắt và băm thịt thật nhuyễn |
 H4- Lấy 1 muỗng thịt |
 H5- Cho thịt vào chén nước rồi tán đều |
 H6- Lặt 1 nắm rau tươi non |
 H7- Xắt rau nhuyễn |
 H8- Lấy 1 muỗng rau |
 H9- Cho vào nồi 1 muỗng dầu ăn |
 H10- Cho từ từ bột chín sẵn vào nồi để có độ đặc phù hợp |
 H11- Đổ bột vào chén |
 H12- Cho bé ăn ngay sau khi nấu |
Buổi hướng dẫn thực hành dinh dưỡng tại Khoa Dinh dưỡng của BV Nhi đồng 1
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét